"Enter"a basıp içeriğe geçin

“Yalova’da Yürüyen Köşk’ten Beşiktaş’ta Gömülen Anıt Çınar’a” İBB Belediyeciliği

Yürüyen Köşk – Yalova Yıl 1930…

Atatürk Yalova’daki çiftliğe gittiğinde, köşkün hemen yanındaki ulu çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır.

Hemen bahçıvanı yanına çağırarak bunun nedenini sorar. Görevli bahçıvanın cevabı şöyledir: Ağacın dalları uzamış, binanın duvarına dayanmıştır.

Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkânsız olan bir emir verir: “Ağaç kesilmeyecek, bina kaydırılacak.”

Görev İstanbul Belediyesi’ne intikal eder. Belediye Fen İşleri Yollar Köprüler Şubesi sorumluluğu üstlenir. Başmühendis Ali Galip Alnar yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova’ya gelerek çalışmaya başlar.

8 Ağustos 1930 tarihinde önce bina çevresindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir.

İstanbul’dan getirilen tramvay rayları döşenir. Santim santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtulur. Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir.

Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Ulu Önder Atatürk ile birlikte kardeşi Makbule Atadan, Vali Vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya Bey ve Cumhuriyet Gazetesi Baş Muhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 4.80 metre civarında kaydırılır.

Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve köşkün adı Yürüyen Köşk olarak kalır.

Anıt Çınar – Beşiktaş Yıl 2021…

Beşiktaş Caddesi Dolmabahçe istikametinden Barbaros Bulvarı ve Çırağan Caddesi istikametine yol ayrımında 153 yıllık Anıt Çınar niteliğinde Londra Çınarı cinsinden Beşiktaş’ın simgelerinden biri olan Çınar ağacımız bulunmaktaydı.

Son yıllarda hastalık gerekçesiyle üst kısmı kesilen anıt ağaç, özellikle Ekrem İmamoğlu döneminde ağacın devrilerek trafikteki araçlara zarar vermemesi ya da herhangi bir can kaybına yol açmaması için çelik kelepçelerle direk ve ikaz tabelalarına bağlanmak suretiyle sabitlenmişti.

İBB Tarafından Kesilen Korunmaya Değer Londra Çınarı Kaydı
İBB Tarafından Kesilen Korunmaya Değer Londra Çınarı Kaydı
İBB Tarafından Beşiktaş Meydanda Kesilen Anıt Çınar
İBB Tarafından Beşiktaş Meydanda Kesilen Anıt Çınar

Ancak devrilme riskine karşı çınarda sabitleme yapılmasına rağmen; ne bu anıt çınar ne de Dolmabahçe’den Çırağan caddesi sonuna kadar bulunan yüzlerce asırlık Çınar ağaçlarıyla ilgili herhangi bir tedavi ya da bakım sürecinin yürütüldüğünü hiç görmedik.

Sadece Çırağan caddesi üzerinde 269 Çınar ağacı mevcut iken, bu ağaçların klasik hastalığı olan doku bozukluğu mantarına karşı bir mücadele başlatıldığını da maalesef ne işittik ne de duyduk.
Aynı zamanda rutin kontrollerini yaptığımız caddedeki ağaçların diplerinin çapalandığına ya da gübrelendiğine de rastlamadık.

Süreçte asırlık çınarlar kaderlerine terk edilmişliği yaşarken; 153 yıllık Anıt Çınar ağacı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan projesi meçhul meydan düzenlemesi kapsamında ortadan yok edildi.

Normalde hastalık sebebiyle kesilen ağaçlar toprak seviyesi üzerinde kesilerek bırakılırken ne hikmetse anıt çınarın bulunduğu yerde ağaçın esamesi dahi yoktu. Çünkü ağacını bulunduğu yerin üzerine asfalt döküldü.

Ve ağaç sanki 153 yıldır orada yokmuşçasına İBB tarafından yok edildi.

Anıt Çınarın hastalık ve bakımsızlık sebebiyle telef olması sonrası ağacın bulunduğu yerde kalması ve olduğu yere yeni bir Çınar ağacı dikilmesi pek çok Beşiktaşlının beklentisiydi. Böylelikle kent bütünlüğü ve hafızası korunmuş olurken zaman değişiminin etkisi de azaltılmış olurdu.

Sonuçta İBB “Beşiktaş’ın simgelerinden biri olan ağacı istemediğimiz halde mecburen kestik ancak aynı yere yenisini dikerek anısını yaşatacağız” diyebilir bizim de içimize su serpebilirdi.

Ama olmadı. Bunca teknolojik imkan ve yöntem varken yapmadılar, yapamadılar…

Sosyal medyada gelen büyük tepki sonrasında İBB kesilen ağacın yerine yenisini dikeceğiz şeklinde bir açıklama yapsa da nereye dikeceğini belirtmedi. Bu tip olaylarda ucu açık, net olmayan benzeri söylemler rutin davranış biçimi haline geldi zaten.

Beşiktaş’ta sadece Çırağan caddesi üzerinde 37 yaşlı Çınar ağacı İBB tarafından kesildi

Çırağan caddesinde ilk olarak 2018 yılında İBB Başkanı Mevlüt Uysal döneminde Çırağan Sarayı önündeki ve Denizcilik Lisesi önündeki çınar ağaçları yarıdan kesilince Beşiktaş Kent Derneği olarak olaya müdahil olmuş; konuyu Beşiktaş Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Cimer’den sormuştuk.

Ayrıca sosyal medyadan da paylaşımları yaparak halkı bilgilendirmiştik. Paylaşımlarımıza halkımızdan gelen tepkilerden bir tanesi de “ağaçlar hastalanıp ölene dek neden bakımlarının yapılmadığı” sorusuydu.

Dönemin Avrupa Yakası Park Bahçeler Müdürü Ömer Çebi imzasıyla toplamda 9 adet çınar ağacının doku bozukluğu hastalığı sebebiyle hayatiyetini yitirerek ağaçların kuruduğu ve devrilme riskine karşı yarıdan kesildiği cevabını resmî olarak almıştık.

Tabii o zamanda İBB’den “konu yetki alanımızda değildir” şeklindeki en hızlı cevabı Beşiktaş Belediyesi vermişti.

O günden bugüne kadar yaptığımız takipler ve sayımlar sonucunda; Çırağan caddesi Beşiktaş-Ortaköy istikametinde 136 adet Ortaköy-Beşiktaş istikametinde 134 olmak üzere toplam 270 adet genç ve yaşlı ağaç bulunduğunu tespit ettik.

Bunların 269 tanesi Çınar ağacı olup 1 tanesi ise Yıldız Parkı Camii girişinde bulunan genç bir Ihlamur ağacıdır.

Toplam 269 Çınar ağacında
4 adet KURUMUŞ
17 adet GENÇ
4 adet YARIDAN KESİK VE KURUMUŞ
1 adet YARIDAN KESİK VE CANLI
1 adet KALDIRIMDA EĞİK
37 adet KÖK ÜSTÜNDEN TAMAMEN KESİK detayları gözlemlenmiştir.

Tamamen kesilmiş olan 37 ağaçtan 17 adedinin üzerinde; “Doku Bozuklaşması Mantarı hastalığı nedeniyle Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 4 numaralı tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun 25.06.2020 tarih ve 04-1068 sayılı kararı ve yerine doğu çınarı dikileceği” bilgisi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı ibareli panolar bulunmaktadır.

Doku Bozuklaşması Mantarı hastalığı nedeniyle Çevre ve şehircilik İl Müdürlüğü 4 numaralı tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun 25.06.2020 tarih ve 04-1068 sayılı kararı ve yerine doğu çınarı dikileceği” bilgisi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı Bilgi Panoları
Doku Bozuklaşması Mantarı hastalığı nedeniyle Çevre ve şehircilik İl Müdürlüğü 4 numaralı tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun 25.06.2020 tarih ve 04-1068 sayılı kararı ve yerine doğu çınarı dikileceği” bilgisi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı Bilgi Panoları

PANOLARDAKİ BİLGİ KAVGA SEBEBİ OLDU

Sosyal medyada kesilen ağaçlar ve üzerlerindeki pano bilgilendirmesi paylaşılırken; bir taraf kesim kararının ÇEVRE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ 4 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu tarafından alındığını bu durumda İBB ’nin sorumlu olmadığını savundu.

Diğer taraf ise; ağaçların kesilmesi için Ekrem İmamoğlu yönetimindeki İBB PARK BAHÇE VE YEŞİL ALANLAR DAİRE BAŞKANLIĞI AVRUPA YAKASI PARK VE BAHÇELER MÜDÜRLÜĞÜ ’nün başvurduğunu tüm sorumluluğun İBB’ye ait olduğunu savundu.

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 4 numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu 25.06.2020 tarih ve 04-1068 sayılı kararı
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 4 numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu 25.06.2020 tarih ve 04-1068 sayılı kararı

Böylece sosyal medyada şiddetli tartışmalar ve kutuplaşmalar yaşandı.

Bu konudaki şahsi kanaatim: panolarda algı yapıldığı, halkın kutuplaştırılarak siyaseten ayrıştırılmak suretiyle; görevlerini layıkıyla yapmayan sorumluluk sahiplerinin korunduğudur. Zira ağaçların kesilmesi talebi komisyona İBB tarafından gelmiştir. Keşke tedavi edilseydi de ağaçlar kesilmeseydi. Yeşili koruyoruz diye önde duranlar; sorumluluklarının ağır olduğunu bilmelidirler…

AŞILAMA YÖNTEMİYLE TEDAVİ

Tartışmalar devam ederken yakinen takip ettiğim Bolu Belediyesi’nin ağaçları aşılama yöntemiyle bakteri, parazit ve mantarlardan korudukları bilgisine ulaştım.

Aşı uygulaması ile kent merkezindeki ağaçlar gövdelerine ilaç enjekte edilerek, koruma altına alınıyor. Aşılama sonrası ağaçlar 2 yıl süreyle hastalıklardan ve zararlılardan korunuyor.

Videoda detaylar var izleyin sonra devam edelim.

Bolu Belediyesi Ağaç Aşılama Çalışmaları

Videoyu izledikten sonra hakikaten çok etkilendim. Bolu Belediyesi Park Bahçeler Müdürlüğü çalışanı Uzman Biyolog Tural Ateş Bey’e ulaştım ve detayları aldım. Ağaçların 21 günlük periyot sonunda koruma altında olacağını ve bu yöntemin Avrupa’da da kullanılmaya başlanan yeni bir yöntem olduğunu öğrendim.

Çalışmalar halen devam etmekte ve gelişmeler de olumlu yönde.

Belki bizim İBB yetkilileri de bu yöntemi uygulamak üzere Bolu Belediyesi’nin tecrübelerinden faydalanabilir.

Böylece biz de ağaçlarımız kesilmeye devam eder mi korkusu yaşamaktan belki kurtuluruz.

Sonuç olarak tüm bunları okuduğunuzda; 1930 da Atatürk’ün isteğiyle çınar için köşkü yürüten İBB ile projesi meçhul meydan düzenlemesi için anıt çınarı yok eden İBB aynı vizyonda mı değil mi? öncekilerden farklı mı değil mi? artık kararı siz verin.

SERDAR ASLAN

Tv Beşiktaş