Ülkemizde engelli bireylerin toplam nüfustaki oranı %12,60. Bu oran, her 8 kişiden birinin doğrudan engellilikle ilgili bir yaşam sürdüğünü gösteriyor. Ancak bu çarpıcı gerçekliğe rağmen, engelli bireylerin yaşam kalitesini artıracak somut adımlardan çok, ne yazık ki göstermelik mesajlarla yetinildiğini görüyoruz.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü, toplumda farkındalığı artırmak ve sorunlara dikkat çekmek için önemli bir fırsat. Ancak bu günün, yalnızca kutlama mesajları ve fotoğraf karelerinden ibaret kalması, sorunun derinliğini göz ardı etmektir. Engelli bireylerin en büyük sorunu, fiziksel engellerden çok sosyal, politik ve yapısal engellerdir.
Yerel yönetimlerin sorumluluğu bu noktada büyük. Akıllı şehirlerin konuşulduğu bir çağda, sokaklarımız, toplu taşıma araçlarımız ve dijital hizmetlerimiz hâlâ erişilebilirlikten uzak. Birçok belediye başkanı, seçim öncesinde tekerlekli sandalyelerle şov yapıp “engelleri kaldıracağız” derken, seçim sonrası bu sözleri unutuyor. Oysa akıllı şehirlerin temel prensibi, herkes için kapsayıcılık ve erişilebilirlik olmalıdır.
Modern teknolojilerle donatılmış akıllı şehirler, engelli bireylerin yaşamını kolaylaştırabilecek potansiyele sahip. Ancak bırakın bu teknolojileri, en temel erişilebilirlik gereklilikleri bile hâlâ göz ardı ediliyor. Halbuki, yapılması gerekenler ne karmaşık ne de imkânsız: erişilebilir kaldırımlar, akıllı sinyalizasyon sistemleri, dijital hizmetlere engelsiz erişim ve kapsayıcı sosyal politikalar.
Unutmayalım ki engelli bireyler yalnızca 3 Aralık’ta değil, yılın her günü bu sorunlarla mücadele ediyor. Yerel yönetimlerden beklentimiz büyük, çünkü “umut olmak” yalnızca sözle değil, icraatla mümkün. Akıllı şehirler, gerçekten “herkes” için tasarlanmadığı sürece, akıllı olmaktan uzaktır.
3 Aralık’ın, göstermelik bir farkındalık günü olmaktan çıkarılıp gerçek anlamda engellerin kaldırıldığı bir dönüm noktası olması dileğiyle…
Kentbilimci / Akıllı Şehirler ve Sürdürülebilir Şehirler Uzmanı
