akıllı kadınlar akıllı şehirler
Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü!
Bugün her yerde, kadınları konu alan birçok açıklama, haber, sosyal medya paylaşımları göreceksiniz. Her yer mor renklerle bezenecek. Bütün erkek siyasetçiler kadınlarla ilgili paylaşımlar yapacak. Belki kadınlar dahil çoğu kimse bunları yeterli görecek. Ancak ben bunların yeterli olmadığını düşünenlerden birisiyim. Ve bambaşka bir pencere açarak farkındalık yaratmak istiyorum.
Bilindiği üzere birleşmiş milletlerin öncüsü olduğu ve dünya devletlerinin de ortak hedef olarak çalışmalara katkı sağladığı sürdürülebilir kalkınma hedefleri mevcuttur. Bunlardan 5 numaralı hedef; cinsiyet eşitliğinin sağlanması, kadınların ve kız çocuklarının güçlendirilmesi görevidir. Bu çerçevedeki önemli politikalardan biri de kadınların karar alma mekanizmalarına katılmasıdır. Kadınların yerel karar alma mekanizmalarına katılımının sağlanması adına da çok önemli çalışmalar yapılmaktadır.
Bu çalışmalar kapsamında, karar alma mekanizmalarının işleyişlerinde cinsiyet eşitliğinin sağlanması için cinsiyet kotaları uygulanmaktadır. Hatta akıllı şehirlerin akıllı yönetimlerinde; kadın katılımı önde tutulmakta, erkeklere göre en az %5 daha fazla ücretler verilmektedir. Bu uygulamalar dünyanın gelişmiş ülkelerinin kentlerinde görülmekte olup genele bakıldığında ise yetersiz kalmaktadır.
Birleşmiş Milletlerin 2023 verilerine göre kadınların dünya çapında yerel yönetimlere katılım ortalaması %35,5’tur. Yani 100 kişinin 35’i kadın 65’i erkektir. Bu oran ülkelere göre değişiklik göstermekte, birkaç ülkede %50’nin üstünde geri kalan ise %50’nin altında kalmaktadır. İran, Suudi Arabistan, Panama, Benin, Gana gibi ülkelerde bu oran %1’in altındadır. Bu verilere baktığımızda daha çok çalışmamamız gerektiği kesin. Ancak umutsuz da olmamak gerekiyor. Atılan tohumlar meyvelerini vermeye başlıyor.
Global örneklere baktığımızda; kadınların yerel yönetimlere katılımı, kapsayıcılığı ve çeşitliliği desteklerken kadın liderlerin sayısının artmasına da destek oluyor. Kadınların başında olduğu karar alma mekanizmaları, farklı bakış açıları getirerek karar alma süreçlerini zenginleştiriyor, çok başarılı işlere imza atıyor. Bu mekanizmalar içerisindeki, kadın belediye başkanları, kadın siyasetçiler, kadın yöneticiler elde etikleri başarılarla yeni nesillere rol model oluyorlar. Yeni kadın liderlerin yetişmesinde öncü olurlarken kapsayıcı yönetim anlayışlarıyla da toplumsal gelişime ve sürdürülebilirliğe katkı sağlıyorlar. Bu durumun, erkek egemenliğinin yüksek olduğu siyaset ve ticaret hayatındaki önemini özellikle belirtmek gerekir.
Uzun yıllardır akıllı şehirler üzerinde çalışan, yerel ve bölgesel politikalar yapan ve tüm dünyayı sıkı takip eden biri olarak kesinlikle belirtmek isterim ki; bugün akıllı şehir olarak önde olan ya da akıllı şehirleşme politikalarını önde tutan şehirlerin belediye başkanları ağırlıkla kadınlardır. Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema, Bonn Belediye Başkanı Katja Dörner, Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, Zürih Belediye Başkanı Corine Mauch, Montreal Belediye Başkanı Valérie Plante, Sydney Belediye Başkanı Clover Moore, Melbourne Belediye Başkanı Sally Capp, Türkiye’de Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin, Aydın Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu ve daha pek çok yerel kadın lider önemli çalışmalara imza atarak öncü olmaya devam ediyorlar. Geçmiş dönem çok başarılı işlere imza atan Barcelona Belediye Başkanı Ada Colau ve Stockholm Belediye Başkanı Anna König Jerlmyr’i de unutmamak gerekir.
Yukarıda ismi geçen yerel kadın liderler ve dahasının projeler anlamında birbirileriyle yarışacak güzellikte olmasının yanında uygulamalar ve sonuçları açısından da pek çok ortak noktası var.
Kadın Belediye Başkanları;
- Kapsayıcı ve sürdürülebilir planlamalar yaparak, kentsel planlama süreçlerinde daha kapsayıcı yaklaşımlar benimsediler. Böylece şehirlerinin planlanması ve geliştirilmesi sürecinde sürdürülebilir ve kapsayıcı politikaların oluşturulmasına öncülük ettiler.
- Akıllı şehir teknolojilerini kullanıp kadınların şehirdeki güvenliğini arttırdılar. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve güvenlik politikalarına önem verdiler.
- Kadınların ve dezavantajlı grupların ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verecek kamu hizmetlerinin geliştirilmesi için çaba gösterdiler. Aynı zamanda, kadınların katılımını artıracak ve karar alma süreçlerine dahil edecek mekanizmalar oluşturdular. Toplumun daha iyi hizmet almalarını sağlarken toplumsal katılımcılığı arttırdılar.
- Akıllı şehirlerin başarısı, yerel toplulukların eğitilmesi ve teknolojiye erişiminin sağlanmasına bağlıdır. Bu çerçevede eğitim ve inovasyon alanlarında daha fazla fırsat ve kaynak sağlayarak, kadınların teknolojiye erişimini artırdılar. Şehirlerinin sürdürülebilir gelişimine katkı sağladılar.
- Çevre koruma ve sürdürülebilirlik konularında duyarlı politikalar uygulayarak doğal kaynakların etkin kullanımını sağladılar.
- Açık veri platformları, dijital katılım araçları ve iletişim kanalları gibi mekanizmalarla toplumun karar alma süreçlerine daha aktif katılımını teşvik ederken şeffaf bir yönetim sergilediler.
- Yüz yüze iletişim ve halkla bütünleşme konusunda öncü oldular.
Yerel kadın liderlerin akıllı şehirleşme süreçlerine katılımı, şehirlerin daha sürdürülebilir, kapsayıcı ve yaşanabilir hale gelmesinde ciddi katkılar sağladı. Kadın çeşitliliği ve kazanılan deneyimler, şehirlerin karşılaştığı karmaşık sorunlara daha etkili çözümler üretmelerine yardımcı olurken şehirlerini akıllı şehirler sıralamalarında öne çıkardılar. Yeşil dönüşüme, iklim değişikliğine, döngüsel ekonomilere önem veren projelerle öne çıktılar.
Daha pek çok farklı alan ve konuda incelendiğinde de kadın yönetimlerinin öncü olduğu sonucuna varmak pek kolaydır. Bu sebeplerle anlıyoruz ki kadınların yönetiminde olduğu şehirler ve ülkeler daha akıllı olacaktır.
Bu politikalara bağlı bir insan olarak; başta eşim, kızım ve tüm dünya kadınlarının 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü en içten dileklerimle kutluyorum.
Kentbilimci / Akıllı Şehirler ve Sürdürülebilir Şehirler Uzmanı
